“The Economic Times”: Hindistonning Markaziy Osiyodagi asosiy hamkori – O‘zbekiston COVID-19 ta’sirini kamaytirish bo‘yicha qator chora-tadbirlarni taklif qilmoqda
“The Economic Times”: Hindistonning Markaziy Osiyodagi asosiy hamkori – O‘zbekiston COVID-19 ta’sirini kamaytirish bo‘yicha qator chora-tadbirlarni taklif qilmoqda
Hindistonning yetakchi nashrlaridan biri «The Economic Times» gazetasida O‘zbekistonda koronavirus pandemiyasiga qarshi chora-tadbirlar tahlili bo‘yicha maqola chop etildi, deb xabar bermoqda «Dunyo» axborot agentligi muxbiri.
Maqola muallifi Dipandjan Chaudxuri maqolada Hindistonning Markaziy Osiyodagi yaqin hamkori va mintaqada Dehli uchun hal qiluvchi ahamiyatga ega O‘zbekistonda COVID-19 pandemiyasi davrida aholini ijtimoiy himoya qilish va mamlakat iqtisodiyotining barqarorligini ta’minlash yuzasidan qator chora-tadbirlar amalga oshirilganini ta’kidlaydi.
Qayd etilganidek, O‘zbekistonda aholini ijtimoiy himoya qilish, tadbirkorlikni va pandemiyaning iqtisodiyotga eng ko‘p ta’sir ko‘rsatayotgan tarmoqlarini qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha umumiy iqtisodiy chora-tadbirlarni o‘z ichiga olgan majmuaviy yondashuv rejasi qabul qilindi.
«The Economic Times» gazetasidagi maqolada ta’kidlanganidek, Inqirozga qarshi kurash jamg‘armasi pandemiyaning mamlakat iqtisodiyotiga salbiy ta’sirini yumshatish bo‘yicha birinchi milliy qadam bo‘ldi. 17 iyun holatiga ko‘ra, jamg‘arma tushumlari 7,44 trillion so‘mni tashkil etdi.
Ushbu mablag‘lardan:
43 foizi iqtisodiyotni qo‘llab-quvvatlashga, jumladan, issiqlik elektr stansiyalari, mintaqaviy elektr, neft va gaz tarmoqlari, havo transporti va rezina sanoatiga;
6 foizi mamlakat Sanitariya-epidemiologiya osoyishtalik agentligiga test tizimlari, reaktivlar va himoya vositalarini sotib olish, dezinfeksiya xarajatlari, maxsus jihozlarni sotib olish uchun ajratildi;
5 foizi suv ta’minoti va sug‘orish uchun;
9 foizi shifoxonalar hamda karantin majmualarini qurish va jihozlashga sarflandi.
Maqolada, shuningdek, mamlakatda norasmiy sektor rivojlanishiga ko‘maklashish borasidagi ma’lumotlar keltirilib, buning ahamiyati shunday izohlanadi: “Norasmiy sektorda bandlikni qo‘llab-quvvatlash va qo‘shimcha ish o‘rinlari yaratish choralari ko‘rildi. Buning sababi shundaki, O‘zbekistonda mehnat bozorida band bo‘lgan 13,5 million aholining 7,8 millioni ushbu sohada ishlaydi, shu jumladan 2,6 millioni mehnat muhojirlaridir. Shu sababli norasmiy sektorda pandemiya va inqirozning salbiy ta’sirini yumshatish O‘zbekiston uchun juda muhimdir. Tadbirkorlikni qo‘llab-quvvatlash yangi ish o‘rinlari yaratish, bozorda talab va taklifni qo‘llab-quvvatlash, shuningdek, iqtisodiy o‘sishni ta’minlash uchun ajoyib imkoniyat va zaxira sifatida qaraladi”.
Muallif Dipandjan Chaudxuri O‘zbekiston Prezidenti bandlik va daromadlar keskin pasayishining oldini olish uchun qator muhim tashabbuslarni ilgari surgani haqida o‘z o‘quvchilariga ma’lumot beradi.
“Bular o‘z-o‘zidan ish bilan band fuqarolar uchun tadbirlar ro‘yxatini kengaytirish va qonun bilan taqiqlanmagan tadbirkorlikning barcha turlari uchun ruxsatnomalar berish (85 turdagi faoliyat), xizmat ko‘rsatish va servis sohasini rivojlantirish (mahsulotlarni yetkazib berish, eksportga yo‘naltirilgan savdo va xizmatlarni tashkil etish), tadbirkorlik sub’ektlariga xizmatlar ko‘rsatish uchun maqbul imkoniyatlarni yaratishga xizmat qiladi”, deya izohlaydi hindistonlik muxbir.
Nashrdagi maqolada, yana bir jihat – mamlakatda ijtimoiy nafaqalar va moliyaviy yordam taqsimotini kengaytirish choralari haqida so‘z boradi. Xususan, mart oyida imtiyozlar va moliyaviy yordam oluvchilar soni 10 foizga ortib, keyinchalik tayinlangan imtiyozlar va moliyaviy yordamning avtomatik uzaytirilishi natijasida ular soni 1,2 baravar (596 mingdan 719 minggacha) ko‘paygani aytib o‘tiladi.
Nafaqaxo‘rlarni, boquvchisini yo‘qotgan, yolg‘iz keksalarni va nogironlarni qo‘llab-quvvatlash choralari ko‘rilgani, ushbu yo‘nalishdagi eng muhim qadamlar sifatida ishlaydigan pensionerlarga bir vaqtning o‘zida ikki oylik pensiya olish imkoniyati berilgani e’tirof etiladi.
Pandemiya sharoitida aholining ijtimoiy ko‘makka muhtoj qatlamiga ko‘maklashish bo‘yicha O‘zbekiston milliy tajribasi, Prezident tashabbusi haqida quyidagilarni qayd etadi:
“Karantin paytida vaqtincha ishsiz, daromadlarini yo‘qotgan fuqarolarni iste’mol mollari, dori-darmon va boshqa mahsulotlar bilan ta’minlash uchun «Saxovat va ko‘mak» jamg‘armasi tashkil etildi. Toshkent va viloyatlardagi oziq-ovqat va boshqa mahsulotlarni saqlash uchun maxsus pavilonlarda yordam olish uchun samarali ishlaydigan tizim yaratildi. 10 iyun holatiga ko‘ra, 194,6 milliard so‘mlik xayriya mablag‘lari «Mahalla» jamg‘armasi qoshidagi «Saxovat va ko‘mak» jamg‘armasining maxsus hisob raqamiga o‘tkazilgan. Bugungi kunga qadar 300,4 mingta kam ta’minlangan oilaga 119 milliard so‘m moliyaviy yordam ko‘rsatildi”.
O‘zbekiston Prezidentining «Koronavirus pandemiyasi davrida ijtimoiy himoyaga va yordamga muhtoj aholi qatlamlarini moddiy qo‘llab-quvvatlashga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida»gi farmoniga muvofiq 650 mingdan ortiq oilaga davlat tomonidan moliyaviy yordam ko‘rsatiladi. Jumladan:
- pandemiya vaqtida yordamga muhtoj aholi ro‘yxatiga kiritilgan 400 mingdan ortiq oilaga respublika byudjetidan qariyb 38 million;
- Qurbon hayitini nishonlash munosabati bilan bir millionga yaqin fuqarolarga «Saxovat va ko‘mak» jamg‘armasining mahalliy bo‘limlari orqali 38 million dollarlik moddiy yordam, oziq-ovqat va dori-darmonlar beriladi;
- diniy soha vakillarini moliyaviy rag‘batlantirish sifatida respublika byudjetidan 15 million dollar ajratiladi;
- shoshilinch tibbiy yordam brigadasi ishchilariga (shifokorlar, paramediklar, buyurtmachilar va haydovchilar) moliyaviy yordam sifatida 10 million dollardan ko‘proq mablag‘ ajratiladi. Ushbu mablag‘lar 26 ming oilaga taqdim etiladi.
Bundan tashqari, yil oxiriga qadar ijtimoiy nafaqa oluvchilar sonini 1,2 millionga yetkazish rejalashtirilgan. Ushbu maqsadlar uchun byudjetdan 42,6 million dollar miqdorida mablag‘ beriladi.
Davlat tomonidan oziq-ovqat narxlari ko‘tarilishining oldini olish va oziq-ovqat mahsulotlarining zarur hajmini zaxiralash bo‘yicha tegishli choralar ko‘rildi. Davlat zaxiralarini boshqarish qo‘mitasi import uchun zarur oziq-ovqat mahsulotlarining ro‘yxati va miqdorini tuzdi. Ijtimoiy ahamiyatga ega oziq-ovqat mahsulotlarining narxlari va sun’iy narxlar ko‘tarilishining bozorlari sun’iy tanqislik va haddan tashqari talabning oldini olish uchun har kuni nazorat qilinadi. 13 turdagi oziq-ovqat mahsulotlari, shuningdek, 7 turdagi gigiyena vositalari importiga bojxona to‘lovlari va aksiz solig‘i nol stavkasi bo‘yicha belgilandi.
Dunyo miqyosida oziq-ovqat mahsulotlarining tanqisligi sharoitida qishloq xo‘jaligida mavjud yer, resurs va imkoniyatlardan foydalanishga zamonaviy yondashuvlarni joriy etish, yerlarni ijaraga berish va ularni aholi o‘rtasida mahsulot yetishtirish uchun qulay shartlarda taqsimlash, ekinlar sonini ikki baravar oshirish yuqori hosil olish va yangi ish o‘rinlarini yaratish mexanizmiga ehtiyoj bor, deyiladi nashrdagi maqolada.
Ma’lumot uchun:, 1961 yildan beri nashr etiladigan “The Economic Times” Hindistondagi eng mashhur biznes gazeta hisoblanadi. Gazetaning bir martalik adadi 630 ming nusxadan oshadi. O‘quvchilar soni esa 800 ming kishidan ko‘p.
